Yarsan, antibiyotiklerin bakterilerden kaynaklanacak enfeksiyonlarda direkt kullanılmaları icap ettiğini kaydederek, “Rasyonel etkinin ortaya çıkabilmesi için hakikaten akılcı ve bilgili kullanılmaları gerekir. Bu şekilde olursa tedavisel yarar sağlanır. Bu şekilde eğer olmazsa o süre antibiyotiklerden kaynaklanacak bazı olumsuzluklar ortaya çıkar. Antibiyotiklerin sıhhat açısından insanlarda ya da hayvanlarda kullanılan hedef türe nazaran direkt negatif tesirleri olabilir. Bunun ötesinde bir kalıntı riski söz mevzusu olabilir” dedi.
“Baytar hekimliği boyutunda antibiyotikler yaygın kullanılır. Baytar hekimliğinde kullanılan ortalama bin 600 tane ruhsatlı ilacımız var. Bu ilaçlardan 800’den fazlası antibiyotiktir. Dolayısıyla ağırlıkta kullanılır” diyen Yarsan, “Bunlardan kaynaklanacak şekilde bir kalıntı riski ortaya çıkabilir. Kalıntı vasıtasıyla da nihai tüketici konumundaki insanlara yansıyabilir. Bunun haricinde hedef niteliğindeki canlıda bağışıklık sistemi baskılanabilir. Bunun ötesinde bugün için son aşama mühim bir mevzu olan ve ‘sessiz pandemi’ isminde olan bir vaka söz mevzusu olabilir. Hedef niteliğindeki bakteride ilaca karşı bir direnç gelişebilir. Artık ilacı siz istenilen şekilde kullansanız da artık o ilaçtan doğrusu antibiyotikten beklenen gerçekçi etkisinde bırakır ortaya çıkamaz. Bu antibiyotiğe karşı bir direnç geliştiği ile anlatılır. Mevzu bu şekilde bakılmış olduğu süre hem hayvan sağlığı hem de halk sağlığı açısından önemlidir” diye konuştu.
‘HER 3 SANİYEDE 1 İNSAN ÖLÜMÜ DEMEK’
Tüm dünyada 2019 yılının sonunda başlamış olan Covid-19 pandemisinin yaşandığını hatırlatan Prof. Dr. Yarsan, “Pandemide bizi korkutan durum Covid-19’dan meydana gelen ölümlerdi. 2019 Aralık ayında başladı, bugün 2022 yılının sonundayız. Tüm dünyada Covid-19 kaynaklı ölüm sayısı ortalama 6,5 milyon civarındadır. Antibiyotik direnci ile ilgili eğer tedbir alınmazsa süreç bu şekilde giderse ‘sessiz pandemi’ diye adlandırılan bu durum devam ederse şu andaki rakamlar; antibiyotik dirençli mikroorganizmalardan kaynaklanacak şekilde her yıl dünyada 700 bin insanoğlunun ölümü söz mevzusu. Avrupa Birliği’nde bu sayı 33 bin, ABD Birleşik Devletleri’nde 35 bindir. Şu anda her 45 saniyede 1 insan ölümü gerçekleşiyor. ‘Sessiz pandemi’ bu şekilde devem ederse herhangi bir tedbir alınmazsa piyasaya sürülen rapora nazaran tedbir alınmazsa, 2050 senesinde bu sayının 10 milyon insan olacağı yönünde. Bu, her 3 saniyede 1 insan ölümü demek. Hakkaten ürkütücü rakamlardır. Bu yüzden önemi ortaya konmamış fakat bir ‘sessiz pandeminin’ varlığı da kabul edilmiştir” dedi.
‘OECD ÜLKELERİNDE TÜRKİYE BİRİNCİ SIRADA’
Prof. Dr. Yarsan, baytar hekimlikte de beşeri hekimliğinde de antibiyotik kullanıldığını söyleyerek, “Antibiyotikler bu şekli ile karşılaştırıldığı süre insan hekimliğinde ortalama yüzde 30’larda, hayvan sağlığı hizmetlerinde yüzde 70’e varan oranda antibiyotik kullanılır. Dolayısıyla daha çok oranda baytar hekimlikte kullanılır. Antibiyotik kullanım potansiyeli noktasında tüm dünyada OECD devletlerinde Türkiye birinci sırada. Antibiyotik direnci noktasında da dünyada Yunanistan’dan sonrasında 2’nci sıradayız. Dolayısıyla bu rakamlar hakikaten yüksek rakamlardır. Onun için bizlerin önlem alması, bilgili olması, doğru şeyleri şimdiden planlamamız gerekir. Şu anda ‘sessiz pandemi’ olarak devam eden antibiyotik direncine yönelik eğer tedbir alınmazsa belli bir noktadan sonrasında Covid-19 pandemisinde yaşadığımız benzer biçimde gerçek bir pandemi haline gelecektir. Dolayısıyla ileriye dönük bu çalışmaların şimdiden yapılması ve planlanması gerekir” diye konuştu.
‘ULUSLARARASI YÖNÜYLE KONU EL ALINDI’
Prof. Dr. Yarsan, mevzunun tedbir noktasında ülkelerin bireysel düşünecek durumda olmadığını vurgulayarak, “Internasyonal yönüyle bu mevzu ele alındı. Ekim 2022’de 4 tane internasyonal sıhhat kuruluşu bir araya geldi. ‘Tek sıhhat’ deklarasyonu şeklinde ortak bir deklarasyon yayımlandı. Bu aşamada ileriye dönük ne yapılması icap ettiğini değerlendirmeye başladılar. Bu hem ‘tek sıhhat’ çatısı altında; fakat antimikrobiyal direnç üstünde bir yaklaşımdı. Oradaki ifadeler de ‘artık mevzu önemlidir, evet bu vurgulansın. Ülkeler kendilerine nazaran belli stratejiler uygulasın, bilinçlendirme yönünde emek harcamalar yapsın.’ Yapılması ihtiyaç duyulan bu olayın ‘tek sıhhat’ yaklaşımı içinde ele alınması, irade gösterilmesi ve kararlılıkla bunun üstünde durulması. Bu yaklaşımlar birleştirilirse ileriye dönük olarak en azından vakayla ilgili savaşım ülkesel ölçekte gerçekleştirilebilir” dedi.
Yoruma kapalı.