‘Bu yıl ilk kez gördüğümüz menenjit etkenleri var’

Covid pandemisi sonrası artan mevsimsel enfeksiyon hastalıkları, en oldukça evlatları negatif etkiliyor. Bu kış, çocuk aciller, çocuk hastalıkları servisleri ve yoğun bakımlar, viral ya da bakteriyel enfeksiyonlar sebebiyle mevsiminden ilkin dolmaya başladı. İstanbul’da pek oldukça hastanenin çocuk acillerine bilhassa yüksek ateş ve boğaz ağrısı ile başvuranların sayısı günlük 1000-1500 kişiyi buluyor. Uzmanlar, pandemiden sonrasında ilk kez maskesiz geçirilen bu kışın en oldukça evlatları vurduğunu kaydediyor. ABD ve Avrupa’dan bildirilen ve endişeye neden olan Strep A enfeksiyonundan, viral ensefalitlere, çocuklar pek oldukça hastalık etkeniyle karşı karşıya. Sıhhat Bilimleri Üniversitesi, Şehit Prof. Dr. İlhan Varank Eğitim ve Araştırma Hastanesi Çocuk Acil ve Çocuk Sağlığı Hastalıkları Klinik Şefi Prof. Dr. Şirin Itimat, “Menenjit etkenleri de damlacık kanalıyla yada solunum salgıları ile bulaşabiliyor. Ülkemizdeki başarıya ulaşmış aşılama programları yardımıyla bakteriyel menenjit vakalarını neredeyse asla görmüyorduk. Ne yazık ki şu anda aşıyla önlenebilir Hib menenjiti yada ‘streptococcus pneumonia’ bakterisine bağlı menenjitlerini de görmeye başladık” dedi. 

BU YIL ENFEKSİYONLAR ÇOCUKLARDA AĞIR SEYREDİYOR, YATIŞLAR FAZLA 

Covid sonrası ilk kez bu kadar yoğun bir viral alt ve üst solunum yolu enfeksiyonları ile karşı karşıya olunduğunu özetleyen Prof. Dr. Itimat, “Buna paralel olarak menenjit, meningoensefalit vakalarında da bir artış gözlemliyoruz. Acillere oldukça sayıda hasta başvurusu gerçekleşiyor. Mesela bizim acilimizde her gün 1500-1600 civarı hasta başvuruyor. İstanbul’da öteki kliniklerde de durum benzer şekilde. Doğal bu hastaların bazıları oldukça ağır seyrettiği için, acillerden evlerine gönderilemiyor ve servise yatırılıyor. Bazıları da yoğun bakımlara alınıyor. Buralarda da ciddi bir ağır hasta ve yatış gerektiren hasta yoğunluğu söz mevzusu bugünlerde” dedi. 

“AŞIYLA ÖNLENEBİLİR MENENJİTLER GÖRÜYORUZ” 

Prof. Dr. Itimat, bu yıl asla alışılmamış patojenlerle menenjit görmeye başladıklarını kaydederek şunları söylemiş oldu: “Mesela kliniğimizde, bizim vatanımızda yüzde 98 oranında aşılama ile önlenebilen bakteriyel menenjitleri tekrardan görmeye başladık. Menenjit olguları damlacık yada solunum kanalıyla bulaşabiliyor. Vatanımızda aşılama programları sonrası bakteriyel etkenleri oldukça ender görürdük, hatta neredeyse asla görmüyorduk bu yıla kadar. Virüse bağlı menenjit etmenleri öne çıkıyordu. Bu yıl Eylül ayı itibariyle daha oldukça, erken bebeklik döneminde enterovirüs (ishale yol açan bir virüs) menenjitlerini görüyorduk. Ne yazık ki şu anda aşıyla önlenebilir Hib menenjiti şeklinde, ‘streptococcus pneumonia’ şeklinde menenjitleri de görmeye başladık. Bilhassa Kovid döneminde artan aşı kararsızlığı sebebiyle, tüm dünyada olduğu şeklinde vatanımızda de aşılama oranları düşmeye başladı.” 

“AŞI TAKİP SİSTEMİMİZ BAŞARILI, AMA AİLE İSTEMİYOR” 

Evlatların aşılanmasının ne kadar mühim bulunduğunu, bilhassa bu önlenebilir menenjit vakalarıyla da görüldüğünü söyleyen Prof. Dr. Itimat, “Vatanımızda çocukluk çağı aşı uygulama programları oldukça başarıya ulaşmış bir halde takip ediliyor. Aslına bakarsak birçok Avrupa ülkesine gore aşılama oranlarımız oldukça devasa yükseklikte. Fakat aileler aşı için onam vermediğinde, biz hekimlerin de yapabileceği bir şey kalmıyor. Burada aslolan rol, aileye düşüyor. Ne yazık ki önlenebilir hastalıkları görmeye başladık. Bilhassa menenjit vakaları hakikaten oldukça ölümcül, hayatta kalan çocuklarda da ciddi sakatlıkları bırakıyor” dedi. 

İNATÇI ATEŞ, BİLİNÇ DEĞİŞİKLİĞİ, KUSMA 

Menenjit aşılarının ilk 2 aydan itibaren bebeklere vatanımızda tertipli ve ücretsiz bir şekilde uygulandığına dikkat çeken Prof. Dr. Itimat, menenjitin belirtilerinin de başlangıçta herhangi bir rahat yakıcı enfeksiyon hastalığından ayırt edilemeyebileceğini söyleyerek şu uyarılarda bulunmuş oldu: “Emareler solunum yolu enfeksiyonu ile başvuran hastalardan oldukça değişik değil. Örneksiz bir klinik tablosu yok. İlk başta, bilhassa ufak çocuklarda ateş, huzursuzluk, kusma ve iştahsızlık dikkat çekiyor. Büyük çocuklarda ise baş ağrısı yapabiliyor. Bu mevzuda da dikkatli olmamız gerekiyor. Bilhassa ısrar eden inatçı ateş, döküntü varlığı, şuur değişikliği, bununla beraber inatçı kusmalar olursa derhal doktora başvurmaları gerekir. Bu sebeple menenjitlerde erken tedavi ve erken tanı, hem sekel (sakatlık) oranını, hem de ölümleri ciddi bir halde azaltır.” 

STREP A İLERİDE KALP HASARINA YOL AÇABİLİR 

Geçtiğimiz hafta, Avrupa ve ABD’de alarm yaratan Strep A bakterisi sebebiyle 10’dan fazla çocuk yaşamını yitirdi. Prof. Dr. Itimat, daha oldukça boğaz enfeksiyonuna neden olan Strep A etkeninin vatanımızda de görülmeye başlandığını söyleyerek bu bakterinin doğru antibiyotik dozu ile tedavi edilmediğinde ileride ciddi kalp hastalıklarına yol açabileceğini kaydetti. Prof. Dr. Itimat, “Çocuklarda boğaz ağrısı, ateş, kimi zaman uzun sürebilen ateşe niçin olabiliyor A grubu streptokok enfeksiyonlarında. Bunlar yalnız boğaz enfeksiyonuna değil, tedavi edilmezse uygun antibiyotik tedavisi almazsa ileride kalp hastalıklarına da sebep olabiliyor” diye konuştu. 

“RSV’DEN HASTANEYE YATIŞ DAHA UZUN SÜRÜYOR” 

Ek olarak Covid öncesi süreci ve şu anı kıyasladığımızda, acil başvurularında artışla paralel olarak daha ağır seyreden RSV enfeksiyonlarının da dikkat çektiğini kaydeden Prof. Dr. Şirin Itimat, sözlerini şu şekilde noktaladı: “Nispeten daha ufak bebeklerde rastlıyoruz. Kovid öncesi dönemlerdeki RSV enfeksiyonlarına gore şu an buna bağlı hastaneye yatışlar da daha çok. Ek olarak hastanede yatış süreleri de pandemi öncesi dönemdeki RSV salgınlarına gore birazcık daha uzun. Bu yüzden evlatların kalabalık yerlerden uzak tutulması, bir ihtimal Kovid döneminde olduğu şeklinde okullarda ve toplu taşımalarda maske kullanımı; solunum kanalıyla yayılan bu enfeksiyonlara karşı iyi bir tedbir olabilir.”