Dünya Sağlık Örgütü, aspartamın ‘kanserojen olma ihtimali’ bulunduğunu ilan etmesine rağmen kullanım tavsiyesini değiştirmedi

Dünya Sağlık Örgütü (WHO), pek çok yiyecek ve içecekte bulunan aspartamı “potansiyel kanserojen maddeler” listesine eklemiş ancak günlük aspartam tüketimi için tavsiyesinde bir değişiklik olmamıştır.

“Muhtemelen kanserojen” etiketi genellikle korku ve kafa karışıklığı yaratır, ancak gerçekte bu kullanım, kanserojen olduğuna dair yeterli kanıt olmadığını gösterir.

Birçok kişi aspartam için güvenli günlük limitin altında tüketir, ancak DSÖ, aşırı kullanan tüketicilerin kullanımlarını azaltmalarını önerir.

Şekerden 200 kat daha tatlı olan aspartam, şekersiz ve diyet yiyecek ve içeceklerde bulunur.

Diet Coke, Coke Zero, Pepsi Max, 7Up Free gibi popüler markalarda tatlandırıcı olarak kullanıldığı bilinen aspartam aslında diş macunundan sakıza ve yoğurda kadar yaklaşık 6000 üründe bulunuyor.

“SORUN TÜKETİMİN ÜSTÜNDE”

Aspartamın güvenliği 1980’lerden beri tartışma konusu olmuştur.

DSÖ Beslenme ve Gıda Güvenliği Direktörü Dr. Francesco Branca’ya sor, “şeker mi, tatlandırıcı mı?” Diye sordum.

“Şekerli kola veya şekerli gazoz arasında sıkışıp kaldıysanız, bence üçüncü bir seçenek olmalı, o da su içmek ve tüm şekerli ürünleri tüketiminizi sınırlamak.”

İncelemelerin, aspartamın sağlık için iyi olmayabileceğini, ancak onu ara sıra bir diyet soda veya tatlandırıcı içeren başka bir üründe tüketmekten “endişelenmenize gerek olmadığını” söyledi. “Sorun aşırı tüketiciler” diye ekledi.

DSÖ Uluslararası Kanser Araştırma Ajansı’ndan (IARC) kanser uzmanları, kanser kanıtlarını ilk değerlendiren kişilerdi.

IARC dört sınıflandırma yapar:

• Grup 1: Kanserojen maddeler
• Grup 2A: Potansiyel olarak kanserojen maddeler
• Grup 2B: Kanserojen olabilecek maddeler
• Grup 3: Sınıflandırılamayan maddeler

DSÖ yakın zamanda aspartamı aloe vera ve kurşunu içeren “potansiyel olarak kanserojen maddeler” kategorisine taşıdı. Bu karar, karaciğer kanseri ile bağlantı olduğunu öne süren üç araştırmaya dayanılarak verildi.

Ancak kanıtlar sağlamsa, o zaman aspartam daha yüksek bir kategoriye girer.

Dr. Mary Schubauer-Berigan, “kanıtların yeterince güçlü ve ikna edici olmadığını” belirterek, bunun daha fazla araştırma çağrısı olduğunu da sözlerine ekledi.

Kanser derecelendirmesi hatalı okumalara neden olabilir. Alkol ve plütonyumun kansere neden olduğu gösterildi, ancak biri diğerinden çok daha tehlikeli.

Bu nedenle DSÖ ve Gıda Örgütü (FAO) katkı maddeleri üzerinde çalışmaktadır. Kanserin yanı sıra kalp hastalığı ve tip 2 diyabet riski de analiz ediliyor.DSÖ, 1981’den beri günde 40 miligram aspartam tüketmenin güvenli olduğunu ve o zamandan beri önlemleri artırmak için “yeterli neden” olmadığını söyledi. .

Bu nedenle, günlük güvenli sınır vücut ağırlığı başına 40 mg olarak kalır.

Elbette amaç bu değil ama aşılmaması gereken sınır bu. Ancak tavsiyeler vücut ağırlığına göre verildiği için bu sınır çocuklar için daha düşüktür.

Dr. Branca, akşam yemeğinde masada bir şişe soda bulundurmanın iyi bir davranış olmadığını, çocukların bunu ömür boyu alışkanlık haline getirebileceğini söylüyor.

Ayrıca, tatlandırıcının kilo vermeye yardımcı olmadığına dair birçok inceleme yayınlandığını iddia ediyor.

Bu yüzden tavsiyesi daha az şeker ve tatlandırıcı tüketmek. Ayrıca şirketlerin ürünlerini daha az tatlı ama yine de lezzetli hale getirmelerini tavsiye ediyor.

Ortaya çıkan en büyük araştırma sorularından biri, aspartamın nasıl kansere neden olabileceğidir (eğer gerçekten yaparsa). DSÖ raporları, aspartamın kendisinin bağırsaklarda hızla diğer üç maddeye, fenilalanin, aspartik asit ve metanole ayrıldığını göstermektedir.

Ama aynı zamanda kanserle bağlantısı olmayan çok çeşitli diğer yiyeceklerin sindiriminin bir ürünüdürler. Ayrıca araştırmacılar, aspartamın doğrudan insanların DNA’sında kanserli mutasyonlara neden olmadığı sonucuna vardı. Diğer bir olasılık da vücuttaki iltihaplanma seviyelerini arttırmasıdır.

Uluslararası Tatlandırıcılar Derneği genel sekreteri Frances Hunt-Wood, çalışmanın “aspartamın güvenliğini bir kez daha teyit ettiğini” söyledi:

“Aspartam, tüm düşük kalorili/kalorisiz tatlandırıcılar gibi, dengeli bir beslenmenin parçası olarak kullanıldığında, tüketicilere önemli bir halk sağlığı hedefi olan şeker alımını azaltma fırsatı sunuyor.”

Aspartamı güvenle tüketemeyen kişiler de vardır. Aspartam parçalandığında salınan fenilalanini metabolize edemeyen fenilketonüri veya PKU adı verilen kalıtsal bir bozukluğu olan kişilerdir.