Travmaya bağlı diş yaralanmaları çocukluktan genç erişkinliğe kadar sıklıkla karşılaştığımız acil bir durum olmasına rağmen tüm yaralanma türlerinin %5'ini oluşturur. “Okul çağındaki çocukların yüzde 25'inde diş travması öyküsü olduğu ve travmatik diş yaralanmalarının dünyada en sık görülen hastalıklar arasında 5. sırada yer aldığı biliniyor.” Çocuk Diş Hekimliği Uzmanı Dr. Nurgül Demir ““Bu sayısal değerler bize gösteriyor ki travmaya bağlı diş kayıplarını önlemek için diş yaralanması durumunda ne yapmamız gerektiğini bilmemiz gerekiyor” dedi.
Diş koltuğuna toleransı kısıtlı olan pediatrik hastalarda düşme, darbe gibi kazalar meydana geldiğinde hasar gören diş veya dişlere hemen müdahale etmek kolay olmayabilir; Ancak travmaya maruz kalan dişlerin ağızda kalmaya devam edebilmesi ve tedavinin başarısının artması için en kısa sürede müdahale edilmesi büyük önem taşımaktadır. Bu hem çocuk hem de ebeveynler için baş edilmesi zor bir durum olsa da; Süt dişlenme döneminde altta gelişmeye devam eden daimi dişlerin tomurcuklarının zarar görebileceğini dikkate almak gerekir. “Karma ya da daimi dişlenme döneminde kalıcı diş kaybı riskinin artabileceği göz önünde bulundurularak travma oluştuktan sonra en kısa sürede çocuk diş hekimine başvurmak gerekir.” Çocuk Diş Hekimliği Uzmanı Dr. Nurgül Demir Ve şöyle devam ediyor: “Ağız bölgesine uygulanan kuvvet ve süt dişlerine ve çene kemiklerine iletilen ciddi travmaların sonuçları nedeniyle daimi dişlerde ortaya çıkabilecek sorunlardan bazıları da çıkış, pozisyon ve sürme bozukluklarıdır. “Hızlı ve doğru müdahale, travmaya bağlı olarak oluşabilecek diş kaybı ve diğer sert ve yumuşak doku hasarlarının riskini azaltacağı gibi, diş hekiminin uyguladığı tedavinin başarı şansını da artıracaktır.”
Kırılan diş su veya süt içerisinde saklanmalıdır.
Ağız bölgesine travma gelmesi durumunda ebeveynlerin bilmesi gereken en önemli şeyin dişin tamamen yerinden çıkmış olması ya da dişin sert dokularında bir kırık oluşması olduğunun altını çizen Dr. Çocuk Diş Hekimliği Uzmanı Dr. Nurgül Demir “Dişin dışında kalan diş veya kırık dişin bir kısmı su veya süt içerisinde muhafaza edilerek en kısa sürede diş hekimine götürülürse; Unutulmamalıdır ki çıkarılan diş eski haline getirilerek kırılan diş parçası yapıştırılabilir. Travmanın gerçekleştiği an ile diş hekimine gitmeniz arasındaki süre ne kadar kısa olursa uygulanacak tedavinin başarı oranı da o kadar yüksek olur dedi.
'ToothSOS' ile ilk yardım
Uluslararası Dental Travmatoloji Derneği (IADT) tarafından geliştirilen uygulamanın, travmanın ağız bölgesine verebileceği zararları en aza indirmek için öneminin altını çizmek gerekiyor. Çocuk Diş Hekimliği Uzmanı Dr. “Nurgül Demir” IADT, çocuk veya genç yetişkin hastaların ilk kez travmaya maruz kaldıklarında yapabilecekleri acil müdahalelerde rehberlik etmek amacıyla hiçbir ticari kaygısı olmayan bir telefon uygulaması geliştirdi. “ToothSOS” adı verilen bu uygulama, hastalar ve doktorlar için ayrı bilgi linkleri içermektedir. Uygulama IADT yönergelerine uygun olarak düzenli olarak güncellenmektedir. Kullanıcılar uygulamaya giriş yaptıklarında karşılarına “Dişim yaralandı” ve “Diş yaralanmaları nasıl önlenir” seçenekleri çıkıyor. “Dişim Acıyor” linkine girildiğinde ebeveynler, travma nedeniyle oluşabilecek hasarların fotoğraflarla anlatıldığı bir ekranla karşılaşıyor. Güncel travma görüntüsüne benzediği düşünülen travma bağlantısına ulaşıldığında çocuğun diş hekimine gitmesine kadar geçen süreçte yapılması gereken acil müdahaleler hakkında bilgi veriliyor. “Diş yaralanmaları nasıl önlenebilir?” Bağlantıda travma riski yüksek olan çocuk ve genç erişkin hastalar için gerekli bilgiler ve alınabilecek önlemler yer almaktadır. Aktif spor yapan bireylerde, dişleri normalden ileri konumda olan hastalarda veya ağzına kalem, oyuncak sokma gibi alışkanlıkları olan çocuklarda diş travması riski daha fazladır” dedi. Çocuk Diş Hekimliği Uzmanı Dr. Nurgül Demir Travma vakalarında ele alınması gereken diğer konuları ise şöyle sıraladı:
- “ToothSOS” isimli uygulamaya erişim hem iOS hem de Android işletim sistemlerinde ücretsizdir. Ağız ve diş bölgesine gelen travmalarda meydana gelen yaralanmaların türüne göre çocuğun diş hekimine gitmesine kadar geçen sürede yapılması gereken acil müdahalelere ilişkin bilgilere yer verilmektedir.
- Dişin tamamen çıkması veya dişin sert dokularının kırılması durumunda; Diş veya kırılan dişin dışarıda kalan kısmı diş hekimine gidilinceye kadar su veya süt içerisinde bekletilmelidir.
- Yer değiştiren diş eski konumuna getirilebilir ve kırılan diş parçası yapıştırılabilirken; Erişilebilir diş parçaları eksiksiz olarak diş hekimine teslim edilmelidir.
- Travmanın yaşanması ile diş hekimine başvurulması arasında geçen süre ne kadar kısa olursa uygulanacak tedavinin başarı oranı o kadar yüksek olur ve travmaya bağlı olarak oluşabilecek kalıcı hasar yüzdesi o kadar düşük olur.
- Aktif spor yaşamı süren bireylerde, dişleri normalden ileri konumlanmış hastalarda ya da ağzına kalem, oyuncak sokma gibi alışkanlıkları olan çocuklarda diş travması riski daha fazladır.
Kaynak: (guzelhaber.net) Güzel Haber Masası
—–Sponsorlu Bağlantılar—–